|
- Hệ thống các trục tọa độ xác định theo nguyên tắc bàn tay phải: ngón tay cái là trục X, ngón tay trỏ là trục Y, và ngón tay giữa là trục Z. Trong phần này ta sẽ tìm hiểu về tổng quan các trục tọa độ trên các máy CNC, ở phần tiếp theo chúng tôi sẽ trình bày chi tiết các trục tọa độ liên quan đến các máy CNC phổ biến như: máy cắt dây molipden, máy phay, máy tiện, máy đục lỗ EDM,..
Trục Z:
+ nếu máy CNC có trục chính cố định, không xoay nghiêng được thì trục Z nằm song song với trục chính hoặc chính là đường tâm trục đó.
+ nếu trục chính xoay nghiêng được và chỉ có một vị trí xoay nghiêng song song với một trục tọa độ nào đó, thì chính trục tọa độ đó là trục Z.
+ nếu trục chính xoay nghiêng được song song với nhiều trục tọa độ khác nhau thì trục Z là trục vuông góc với bàn kẹp chi tiết chính của máy.
+ nếu máy có nhiều trục chính công tác, ta sẽ chọn một trong số đó là trục chính theo cách ưu tiên trục nào có đường tâm vuông góc với bàn kẹp chi tiết.
+ nếu máy không có trục chính công tác (ví dụ máy bào) thì trục Z là trục vuông góc với bàn kẹp chi tiết.
Trục X:
Là trục tọa độ nằm trên mặt định vị hay song song với bề mặt kẹp chi tiết, thường ưu tiên theo phương nằm ngang.
+ trên các máy có dao quay tròn:
* nếu trục Z đã nằm ngang thì chiều dương của trục X hướng về bên phải nếu ta nhìn từ trục chính hướng vào chi tiết.
* nếu trục Z thẳng đứng và máy chỉ có một thân máy thì chiều dương của trục X hướng về bên phải khi ta nhìn từ trục chính hướng vào chi tiết.
* nếu máy có hai thân máy thì chiều dương trục X hướng về bên phải nếu ta nhìn từ trục chính hướng vào thân máy bên trái.
+ trên các máy có chi triết quay tròn:
* trục X nằm theo phương hướng kính đi từ trục chi tiết đến bàn kẹp dao chính
+ trên các máy không có trục chính công tác:
* trục X chạy song song theo hướng gia công chính
Trục Y:
Được xác định sau khi các trục X và Z đã được định nghĩa.
Các trục phụ:
+ nếu ngoài các trục X, Y, Z còn có các trục điều khiển độc lập khác ta dùng ký hiệu U (//X), V (//Y), và W (//Z)
+ các trục song song khác (so với tọa độ chính) nhận các ký hiệu tiếp theo là P (//X), Q (//Y), và R (//Z)
- Ngoài các trục tịnh tiến theo 3 trục tọa độ X, Y, Z thì trên máy điều khiển số còn có thể có các trục quay tương ứng với các trục của bàn hoặc ụ quay là các trục A, B, C.
+ nếu ta nhìn theo hướng dương của một trục thì chuyển động quay theo chiều kim đồng hồ là chiều quay dương.
- Quy ước dụng cụ chuyển động tương đối so với hệ tọa độ còn chi tiết thì đứng yên.
Các chuyển động của máy CNC:
+ Chuyển động thẳng của dụng cụ song song với trục hệ tọa độ gắn với máy được gọi là trục thẳng của máy
+ Chuyển động của dụng cụ quay xung quanh trục hệ tọa độ gắn với máy được gọi là trục quay của máy
- Qua những nghiên cứu cho thấy , chỉ cần tối đa 14 trục ( trục chuyển động ) để mô tả bất kỳ một máy CNC phức tạp nào .
+ 9 trục thẳng bao gồm :
* Ba trục thẳng thứ nhất: X,Y, Z t : X,Y, Z
* Ba trục thẳng thứ hai: U (// X), V (// Y) , W (// Z)
* Ba trục thẳng thứ nhất: P (// X) , Q (//Y) , R (// Z)
+ 5 trục quay bao gồm :
* Ba trục quay thứ nhất: A, B B, C , C. Đây là 3 trục quay xung quanh các trục thẳng X,Y ,Z
* Hai trục quay thứ hai D và E. Đặc trưng của hai trục quay này là song song với trục quay thứ nhất A hoặc B hoặc C hoặc một trục đặc biệt nào đó.
|
